Na początku twórczości Jacek Malczewski zajmował się malarstwem rodzajowym, poświęconym wsi polskiej. Jednym z obrazów, który możemy zaliczyć do tego nurtu, jest Żniwiarka.
Płótno przedstawia młodą, silnie zbudowaną, krzepką chłopkę z sierpem na lewym ramieniu. Dziewczyna stoi twarzą do nas. Jest ubrana w białą koszulę, ozdobioną pod szyją szydełkowym koronkowym kołnierzykiem. Ma też lnianą spódnicę w cienkie beżowe i białe prążki. Na szyi nosi czerwone korale, a na głowie zawiązała czerwoną chustkę, której jeden koniec spływa na prawe ramię. Chustka okala okrągłą i raczej mało urodziwą twarz chłopki. Czoło dziewczyny jest niskie i szerokie, nos perkaty, a wargi grube. W brodzie żniwiarka ma dołeczek. Lekko przechyla głowę w prawo i intensywnie niebieskimi, głęboko osadzonymi oczyma dumnie patrzy na widza. Brązowe włosy ma rozdzielone nad czołem symetrycznym przedziałkiem.
Ręce, którymi dziewczyna podpiera się pod boki, są masywne, prawie męskie, i mocno opalone. Dłonie znaczą grube sploty żył. Na środkowym palcu prawej dłoni dziewczyna nosi pierścionek.
Za plecami chłopki kołyszą się dojrzałe złociste kłosy zboża, niektóre niemal tak wysokie jak sama żniwiarka. Łan miękką linią skośnie opada ku prawemu skrajowi obrazu. Nad polem po niebieskim niebie płyną białe kłaczki obłoków.
Obraz zaskakuje intensywnością barw: błękitu, żółci, bieli i ostrej czerwieni – kolorów, które w późniejszych pracach Malczewski stosował niezwykle rzadko.
