Trzynastowieczny, żelazny miecz z kolekcji Muzeum w Lesznie jest cennym zabytkiem, porównywalnym pod względem wartości historycznej z legendarnym Szczerbcem przechowywanym na Wawelu. Znawcy średniowiecznych militariów zaliczają go do typu XII, czyli do mieczów o zwężonej głowni, wykorzystywanych skutecznie zarówno do pchnięć, jak i do cięć. W Polsce takie miecze są niezwykle rzadkie – zachowało się jedynie pięć podobnych egzemplarzy.
Miecz składa się z rękojeści, jelca i trójkątnej głowni, wzdłuż której wyżłobiono szerokie, płytkie wgłębienie, zwane zbroczem. Zbrocze zwiększało sztywność głowni i zmniejszało jej ciężar.
Rękojeść zbudowana jest z głowicy w kształcie spłaszczonej kuli oraz trzonu, za który trzymano miecz. Trzon pocieniono pojedynczym dość głębokim żłobieniem. Ułatwiało ono chwyt i ujmowało mieczowi wagi. Jelec, czyli element chroniący dłoń posiadacza miecza przed ciosami przeciwnika, jest prosty i pozbawiony zdobień. Głownia miecza jest trójkątna i smukła, w kilku miejscach nieznacznie wyszczerbiona. Sam jej koniec jest ułamany. Zbrocze sięga mniej więcej do trzech czwartych jej długości, licząc od jelca. Na zbroczu w odległości kilkunastu cm od głowni znajduje się ukoronowany wizerunek głowy, z opadającymi puklami włosów. Głownia opatrzona jest napisem wykonanym techniką wklepywania żółtego metalu (złota lub mosiądzu) w uprzednio wyryte rowki. Napis brzmi: „NRUDICNUDI”, a inskrypcję kończy krzyż równoramienny. Na drugiej stronie głowni wykonano znacznie gorzej zachowany napis: „NUAGNNDICL”.
Staranność wykonania, inskrypcje i wizerunek ukoronowanej głowy wskazują, że miecz mógł należeć do osoby z kręgu królewskiego lub też samego króla. Choć nie rozszyfrowano dotąd napisów i nie zidentyfikowano jednoznacznie właściciela broni, można założyć, że powstała ona dla ówczesnego króla Polski Przemysła II, który przywiązywał bardzo dużą wagę do monarszych symboli.
Miecz został wyłowiony z Jeziora Łoniewskiego w okresie międzywojennym. Do 1945 roku znajdował się w osieckim zamku, a po 1950 roku został włączony do zbiorów muzeum.
