Tytuł: Park Bródnowski

Park Bródnowski to zielona przestrzeń między blokowiskami na warszawskim Targówku. Został zaprojektowany przez Stefanię Traczyńską w latach 1976-1977, służy okolicznym mieszkańcom jako miejsce odpoczynku i aktywności sportowej. Jest całkiem spory – obejmuje ponad 25 hektarów, a obejście go dookoła zajmuje ok. 20-25 min.

Park ma regularny kształt. Z trzech stron otaczają go szerokie ulice przecinające się pod kątem prostym: od północy sześciopasmowa ul. Kondradowicza, od wschodu ruchliwa ul. Chodecka, od południa nieco węższa ul. Wyszogrodzka. Od strony zachodniej granicę parku stanowi przedłużenie ulicy Łabiszyńskiej, przy której stoją bloki mieszkalne. Wiele bloków dookoła zostało zbudowanych w latach 70. i później. Najczęściej są pokryte tynkami o pastelowych kolorach, dominuje żółty, zielony i niebieski. Gdzieniegdzie wznoszą się nowsze budynki. Te zwykle są białe.

Na parterze, w budynkach mieszkalnych W pobliżu parku, otwarto w ostatnich latach kilka lokali. W zimny dzień można ogrzać się w kawiarni lub zjeść coś w restauracji, w lecie uzupełnić w sklepiku zawartość piknikowego kosza.

Teren zajmowany przez park jest płaski. Są tu tylko trzy niewielkie nasypy ziemne,

wykorzystywane w zimie do zjeżdżania na sankach. Asfaltowe oraz wyłożone kostką lub betonowymi płytami alejki są równe i dobrze utrzymane. Dwa akweny z fontannami. W letni dzień orzeźwiają przechodniów wilgotną bryzą. O uroku parku decyduje jego roślinność. Wyrosłe przez lata drzewa urozmaicono podczas rewitalizacji w latach 90. o nowe gatunki. W parku podglądać można też zwierzęta: ptaki, głównie kaczki, gołębie i mewy oraz niewielkie gryzonie, na przykład jeże.

Od 2009 roku w parku powstają realizacje artystyczne w ramach Parku Rzeźby na Bródnie. To inicjatywa Urzędu Dzielnicy Targówek, artysty Pawła Althamera i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Jedną z pierwszych rzeźb w parku była Toguna, umieszczona przy skrzyżowaniu ulic Kondratowicza i Chodeckiej.

Stanowi punkt spotkań mieszkanek i mieszkańców dzielnicy. Znajduje się blisko przystanków autobusowych. Tu rozpoczyna się większość oprowadzań organizowanych przez Muzeum Sztuki Nowoczesnej.

“Rzeźba zatytułowana Toguna jest efektem współpracy Pawła Althamera i zaproszonego przez niego do Polski malijskiego rzeźbiarza Youssoufa Dary. (…)

Po kilkunastu metrach alejka rozgałęzia się. Prawa odnoga kieruje ku placowi w centrum parku, gdzie znajdują się budka z goframi i rzeźba “Mieszczanie z Bródna”. Lewa wiedzie do pierwszej realizacji rzeźbiarskiej w Parku: “Raju” stworzonego przez Pawła Althamera i okolicznych mieszkańców. Raj “to rzeźba ogród (…) nie ma wyraźnie określonych granic. Najbardziej wyróżniającym się jej punktem jest brama

(…) stworzona z dwóch półkoliście zakrzywionych, skierowanych ku sobie drzewek.” Przechodząc przez nią, idąc po trawie, dochodzi się do stawu z “Sylwią” – rzeźbą fontanną. Można do niej dotrzeć również od drugiej strony. W tym celu należy zaraz za “Toguną” zejść z głównej alejki i podążać ścieżką z płytek chodnikowych umieszczonych w trawniku w niewielkich odstępach od siebie.

Alejka prowadząca od “Toguny” do placu z “Mieszczanami z Bródna” jest ukryta w cieniu lip i klonów. Biegnie wzdłuż niewielkiego, sztucznego jeziorka. Zbiornik wodny jest długi i wąski. Ma obły kształt, a w jego północnej części zaaranżowano cypel z zielenią, między innymi dwiema wierzbami płaczącymi.

Mijając cypel, dochodzi się do skrzyżowania z drugą, równie szeroką aleją. Trakty wyznaczają osie północ-południe i wschód-zachód. Plac na ich przecięciu jest chętnie odwiedzany, bo przy nim stanęła budka z goframi. Zaraz obok umieszczono też „Mieszczan z Bródna” – zbiorowy portret mieszkańców dzielnicy. Od budki ze słodyczami, wzdłuż łukowato wygiętego skraju jeziora biegnie ścieżka spacerowa w stronę ulicy Wyszogrodzkiej. Brzegi akwenu obsadzono trawami wodnymi. Między nimi ukryto wykonany z białych otoczaków napis “TARGÓWEK” na tle czarnych kamieni. To zdecydowanie ulubione miejsce spacerowiczów. Blisko znajduje się pokryty asfaltem mostek nad akwenem. Ma proste, metalowe poręcze. Za nim rozpoczyna się aleja obsadzona z dwóch stron platanami. Szaro-zielona kora platanów łuszczy się płatami i opada na ziemię. Dzięki temu kora może przypominać kamuflaż moro.

Najwięcej drzew owocowych rośnie w południowej części Parku, obok Domku Herbacianego. W sierpniu i wrześniu bardzo intensywny jest tam zapach jabłek i mirabelek. Przedtem w tym miejscu były gospodarstwa wiejskie oraz tereny upraw rolnych i ogrodniczych. Architektka Parku Bródnowskiego doceniła zastaną roślinność i projektowała otoczenie tak, by zachować część drzew. Dziś korzystają z nich okoliczni mieszkańcy, którzy chętnie zbierają owoce

Między drzewami nie brakuje również szerokich trawników i polan. Największe z nich znajdują się w północno-zachodniej części parku. Można tu organizować pikniki czy czytać leżąc na trawie. Są tu również organizowane różne imprezy plenerowe. W bliskim sąsiedztwie łąk znajduje się Ogród Sensoryczny organizowany w ramach VIII Ogrodu Jordanowskiego oraz boiska do gier zespołowych i siłownia na świeżym powietrzu.

Park jest różnie użytkowany o różnych godzinach. Najbardziej zabieganą porą dnia są poranki, kiedy dzieci i młodzież spieszą się do szkół a dorośli starają się nie spóźnić, na przykład do pracy. Pośpieszny rytuał powtarza się w czasie popołudniowych godzin szczytu. Potem wszystko wraca do leniwej normy – spacerujący odpoczywają na ławkach czy przy oczkach wodnych. Od czasu do czasu w parku można spotkać biegaczy, czy rowerzystów. Organizowane są tutaj również zawody sportowe. Sposób spędzania czasu wolnego zależy od pór roku. Najbardziej intensywne są ciepłe miesiące. Ale i zimą nie brakuje tutaj ludzi, którzy spacerują, biegają czy oglądają rzeźby.

W nagraniu użyto fragmentów audiodeskrypcji obiektów Parku Rzeźby na Bródnie autorstwa Bogny Olszewskiej. Cytowane audiodeskrypcje są dostępne na stronach: www.park.artmuseum.pl i www.czytanieobrazow.pl.

Zrealizowano w ramach 1. edycji Stypendium im. Bogny Olszewskiej.