Ława, przy której spożywano posiłki z jednej misy. Stolik wykonano ze ściętego pnia lipy. Okrągły blat, o grubości 7 cm, ustawiony jest na czterech ukośnie rozstawionych nogach. Dwie spośród nich widoczne są na powierzchni blatu (wstawione są w otwory wydrążone na wylot), a dwie ukryto w podstawie w odpowiednio wyciosanych gniazdach. Stoliki w tym kształcie były bardzo rzadko spotykane. Znacznie częściej posiłki spożywano na prostokątnych, niskich ławach. Zmiana kształtu blatu pociągała za sobą również zmiany w nazewnictwie. W wiejskiej kulturze tradycyjnej nie było zwyczaju jadania posiłków przy stole, a przy ławie, jak na przykład mawiano w okolicach Krakowa. Okrągły kształt blatu może sugerować nam, że pochodzi on z domu szlacheckiego lub mieszczańskiego. Podobne meble w XIX spotykamy także wśród chłopów w Serbii. Niemniej takie kształty miały również – rozpowszechnione od XV wieku w Europie – meble do siedzenia zwane stołkami. Wysokość sprzętów wykorzystywanych do siedzenia dostosowywano do sprzętu, przy którym jadano. W wiejskiej izbie zadowalano się najczęściej niskim pniakiem, który można po prostu przynieść z lasu, czy pożyczyć od sąsiada i odpowiednio przyciąć.
Niskie stoliki służyły jako podpora pod jedną lub dwie miski, z których wspólnie jadała cała rodzina. Zwyczaj jedzenia z jednego naczynia w Wielkopolsce był powszechny do 1914 roku, na Spiszu do 1939 roku. Jeszcze starszym zwyczajem było używanie drewna lipy do tworzenia mebli i różnego rodzaju przyrządów. Drzewo to, jeszcze przed przyjęciem chrześcijaństwa, otaczane było ogromnym szacunkiem.
Nasz stolik być może był używany we dworze (Wola Zabierzowska była własnością biskupią) albo przywieziony został z pobliskiego miasta – tego nie wiemy. W trakcie wojennej zawieruchy mógł wielokrotnie zmieniać właścicieli. Został odnaleziony w 1940 roku, w bliżej nieokreślonych okolicznościach, przez kobietę, która kupiła wyposażony dom. Stan zachowania wskazuje, że był on niegdyś naprawiany. Do Muzeum trafił za pośrednictwem długoletniego pracownika i badacza kultury materialnej – Michała Maślińskiego (1922-1978).
Opiekun obiektu: Mateusz Żebrowski
(artykuł dostępny pod linkiem: https://etnomuzeum.eu/zbiory/stolik)
