Praca Jana Matejki “Sędziwój” powstała w 1867 roku. Jest to obraz malowany olejem na desce o wymiarach 73 centymetrów wysokości i 1300 centymetrów szerokości. Znajduje się w kolekcji Muzeum Pałac Herbsta w Łodzi.
Inne tytuły: Alchemik Sędziwój / Zygmunt III Waza w pracowni alchemika / Alchemik, Michał Sędziwój robiący doświadczenia alchemiczne w obecności Zygmunta III
Obraz wraz z częścią kolekcji przemysłowca i społecznika Karola Rajmunda Eiserta został podarowany przez niego w lutym 1939 roku Muzeum, noszącemu wówczas nazwę Muzeum Historii i Sztuki im. Juliana i Kazimierza Bartoszewiczów. W skład daru wchodziła także m.in. praca Jacka Malczewskiego Intermezzo oraz Wojciecha Kossaka Ranny kirasjer i dziewczyna.
Biografia
Jan Matejko, jeden z największych mistrzów malarstwa polskiego, urodził się 24 czerwca 1838 roku w Krakowie, jako dziewiąte z jedenaściorga dzieci Polki, Joanny Rossberg oraz Czecha, Franciszka Matejki. Od najmłodszych lat interesował się historią. Tworzył album zwany Skarbczykiem, w którym gromadził notatki i rysunki dotyczące poszczególnych epok. W 1851 roku Matejko rozpoczął naukę w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, w pracowni Wojciecha Stattlera. Dzięki doskonałym wynikom w nauce otrzymał stypendium na wyjazd do Monachium. Dwuletnie studia w Akademii przyczyniły się do wzrostu zainteresowania tematyką historyczną, która od tej pory stała się dominującą w twórczości artysty. Podczas tego stypendium powstał m.in. szkic malarski Jan III Sobieski składa ślub w Częstochowie wchodzący w skład kolekcji Muzeum Pałac Herbsta. Od 1873 roku, aż do swojej śmierci w 1893 roku, Matejko pełnił funkcję dyrektora Krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, prowadząc tzw. „majsterszulę” – pracownię skupiającą adeptów malarstwa historycznego. Liczne sceny odwołujące się do wzniosłych momentów w dziejach historii Polski, które wykonywał Matejko przyczyniły się do ogromnej popularności artysty, również za granicą. Tym co wyróżniało jego twórczą postawę był stosunek do minionych epok, w których nie szukał tylko barwnej i sensacyjnej anegdoty. Historię pojmował jako proces ciągły i dynamiczny. Do dorobku artysty należą także liczne portrety jego dzieci, niejednokrotnie w stylizacjach i kostiumach historycznych.
Matejko był także kolekcjonerem. Wiele ze zbieranych przez siebie strojów, tkanin, broni czy biżuterii wykorzystywał jako wzór podczas pracy nad konkretną pracą.
