Strój biłgorajski (zwany także biłgorajsko-tarnogrodzkim) noszony był przez ludność wiejską do drugiej połowy XX wieku na terenie Równiny Biłgorajskiej położonej po obu stronach rzeki Tanew, w jej górnym biegu. Stanowi jeden z siedemnastu strojów, jakie zachowały się na terenie Lubelszczyzny. Uważany jest za najbardziej archaiczny strój ludowy w Polsce. Wyróżnia się prostym krojem, tradycyjnymi tkaninami samodziałowymi, wykonywanymi na ręcznym krośnie oraz zastosowaniem w hafcie podstawowych ściegów liczonych. Na męski ubiór wykorzystywano tkaniny wełniane i lniane, a dwa dominujące kolory to biel i brąz.
Strój męski był dość skromny. Obejmował: płócienną koszulą, spodnie lniane lub szyte z sukna folowanego (białego, siwego, niekiedy czarnego) albo tkanin wełnianych w drobne, biało-czarne prążki. Na wierzch zakładano lnianą płótnianką lub sukmanę sukienną. Na głowie noszono czapkę sukienną zw. gamerką, latem – kapelusz słomiany. Ubiór uzupełniały: pas konopny, rzemienny lub skórzany, chodaki ze skóry wołowej lub, noszone przez najzamożniejszych, buty zw. tyszowiaki oraz skórzana torba.
Prezentowana na wystawie koszula lniana o kroju przyramkowym ma prosty wykładany kołnierzyk i rozcięcie na przodzie, związane pod szyją czerwoną atłasową wstążeczką. Koszulę sięgającą do bioder i wypuszczaną na spodnie, przepasuje szeroki skórzany pas, o szerokości 11 cm, zapinany na cztery metalowe sprzączki ze specjalną kieszonką na pieniądze. Spodnie uszyte są z grubego, słabo bielonego płótna lnianego. Ponieważ tkanina bywała ostra i sztywna, a tym samym drażniła ciało, nazywano je wściekłymi portkami.
Nakryciem wierzchnim jest sukmana uszyta z bardzo gęstego sukna w kolorze ciemnobrązowym, o kroju podłużnego poncho, z rękawami wykończonymi mankietami obszytymi niebieskim suknem. Przy szyi ma niewielką stójkę. Na nogi, na lniane onuce, założone są chodaki. Uzupełnieniem stroju postaci męskiej jest założona przez prawe ramię torba z klapą, ze skóry wołowej, zw. kalita. Na głowie znajduje się czapka zwaną gamerką lub czapką „na cztery powiaty”, albo też „na strony świata”. W górnej części, na brzegach i szwach, obszyta jest ona taśmą w kolorze liliowym, a na każdym rogu przyszyte są niebieskie pomponiki zwane chwościkami.
Opisany strój biłgorajski eksponowany jest na wystawie stałej „Sztuka Ludowa Regionu Lubelskiego”. Oprócz niego można zobaczyć także inne stroje jakie funkcjonowały na terenach Lubelszczyzny, zarówno damskie jak i męskie. Wszystkie stroje prezentowane na wystawie są strojami odświętnymi, które świadczyły niegdyś o sytuacji majątkowej właściciela, jego stanie cywilnym, pozycji społecznej, ale przede wszystkim o przynależności do szerszej wspólnoty kulturowej.

Męski strój biłgorajski
Rok powstania: XIX/XX wiek
Technika: len, wełna
Dostępności
Audiodeskrypcja