Lampa chanukowa na czterech nóżkach, z zapleckiem.
Zaplecek neobarokowy zwieńczony zamkniętą koroną, z której dwóch stron stoją pawie. W centralnej części nakładka przedstawiająca dwa lwy opierające się przednimi łapami o menorę. Na podstawce brak oryginalnej półeczki z lampkami, widoczne dwa podłużne otwory służące do osadzenia półeczki. Siedem niewielkich lampek blaszanych wkręconych na śruby na podstawce, środkowa lampka ruchoma. Ślady złoceń na wypukłych elementach zaplecka. Cztery ażurowe, niewysokie nóżki. Z tyłu korony wieńczącej zaplecek umieszczona blaszka z otworem, służąca do powieszenia lampki na ścianie.
Na spodzie podstawki widoczne są negatywowe znaki. Wybity jest znak firmowy Fraget, dwa młotki w owalu, obok napis wersalikami, w owalu, FRAGET / N / PLAQUE oraz fragment numeru katalogowego 194[5], częściowo zasłonięty przez śrubę (wtórną) mocującą lampkę.
Lampka chanukowa, zwana po hebrajsku chanukija, to ważny element wyposażenia każdego tradycyjnego, żydowskiego domu. Wykorzystywana jest w czasie święta Chanuka, upamiętniającego historyczne wydarzenia: powstanie Machabeuszy przeciwko Grekom trwające w latach 167–160 p.n.e.
Zgodnie z tradycją, po zdobyciu świątyni przez Judę Machabeusza, odnaleziono jedną porcję koszernej oliwy pozwalającą na zapalenie menory na jeden dzień. Stał się cud, opisany w Księdze Machabejskiej, i oliwa wystarczyła na osiem dni, potrzebne do wyprodukowania kolejnych porcji. Na pamiątkę tych wydarzeń Żydzi przez osiem dni święta zapalają chanukije, codziennie po jednej lampce więcej. Tradycyjnie używa się lampek oliwnych, na pamiątkę oliwy świątynnej, jednak popularne są też chanukije na świece.
Chanukije składają się z osobnych lampek (zgodnie z prawem religijnym płomienie nie mogą się stykać) oraz zaplecka, w którym odbija się światło. Lampki stawiane są lub zawieszane przy drzwiach wejściowych. Dekoracja lampek chanukowych związana jest z tradycyjnymi motywami żydowskimi. Są to często dwie tablice lub, jak na chanukiji ze zbiorów Muzeum, menora świątynna. Wsparte o nią lwy należą do jednego z popularniejszych, starszych motywów żydowskich, czyli Lwów Judy. Zwieńczająca zaplecek korona to korona Tory, element ozdobny stanowiący zwieńczenie zwoju, nakładany na wałki.
W drugiej połowie XIX wieku warszawscy złotnicy zaczęli produkować lampki chanukowe ze srebra, dla zamożniejszych Żydów, oraz tańsze, z blachy posrebrzanej, tak zwanego nowego srebra. Lampka ze zbiorów Muzeum, wyprodukowana przez znaną, warszawską wytwórnię Frageta to model numer 1945. W cenniku Frageta z 1907 roku pod hasłem „Hanekelampy” notowane są dwa typy lamp chanukowych z pawiami wykonane z nowego srebra, większa ( wys. 26 cm) i mniejsza, wysokości 24 cm, co odpowiada lampce ze zbiorów Muzeum. Cena mniejszej lampki wynosiła 11 rubli i była to najtańsza lampka chanukowa w tym katalogu (najdroższa kosztowała 20 rubli). W Katalogu Ilustrowanym Frageta wydanym w tym samym czasie można znaleźć na stronie 33 ryciny przedstawiające dostępne modele lamp chanukowych, w tym chanukiję z pawiami.
Chanukija ze zbiorów Muzeum pozbawiona jest szamesa, czyli dodatkowej lampki służącej do zapalania poszczególnych światełek. Osadzona była na zaplecku, w miejscu wypustki do której sięga ogon pawia z lewej strony. Brakuje również naczynka na oliwę w kształcie dzbanka, osadzonego symetrycznie względem szamesa. Pozostał jedynie trzpień, na którym zaczepiano naczynko. Znaki wybite na podstawie używane były przez wytwórnię po pierwszej wojnie światowej.
Lampka została znaleziona w kwietniu 1945 (?) w gruzach getta warszawskiego; znalazca sprzedał ją Danucie Mniewskiej-Dejmek, która przekazała ją do Muzeum w 2008 r.
