Gliniana figurka mająca 7 centymetrów wysokości i 13 centymetra długości, jest barwy szarej. Mający najprawdopodobniej charakter kultowy zabytek pochodzi z IV/V okresu epoki brązu (900-700 lat p.n.e.). Obiekt znajduje się w zbiorach Muzeum Lubelskiego.

Figurka jeźdźca jest przykładem wytworów kultury łużyckiej, jaka rozwijała się na terenie Lubelszczyzny od około 1100 lat p.n.e. do ok. 400 lat p.n.e. Społeczność ta praktykowała głównie ciałopalny obrządek pogrzebowy – zmarłych spalano na stosie, następnie prochy umieszczano w glinianych naczyniach – urnach a te zakopywano w ziemi. Cmentarzyska takie liczyły nawet kilkaset grobów, dlatego też z racji zajmowania dużej przestrzeni nazywamy je często polami popielnicowymi. Jedno z takich cmentarzysk, znajdujące się we wsi Topornica w powiecie zamojskim, zostało przebadane przez archeologów. Badania zapoczątkowano w roku 1935, by wznowić je ponownie blisko 20 lat później. Do tej pory odkryto 230 grobów.
Prezentowana figurka została odkryta przez archeologów z Muzeum Lubelskiego we wspomnianej Topornicy w 1957 roku. Przedstawia ona jeźdźca na koniu w bardzo uproszczonej formie. Sylwetka konia została wykonana w sposób szczegółowy, zaś człowieka nieco bardziej schematycznie. Koń ma wyraźnie ukazane części ciała, czyli głowę, ogon oraz nogi. Człowiek przedstawiony jest bez zaakcentowanych nóg, jakby wyrastał wprost z tułowia konia, zaś jego ramiona są uwypuklone jedynie przez małe guzki. Nie wiemy jak dawniej wyglądała głowa jeźdźca, ponieważ nie przetrwała do naszych czasów. Sposób wykonania figurki wskazuje na to, że jej twórca miał doświadczenie w tego typu pracach. Została ona wykonana ręcznie, a następnie wypalona w ogniu, by wzmocnić jej trwałość.
Stan figurki w momencie jej odnalezienia nie był zbyt dobry. Konserwatorzy pracujący w Muzeum posklejali spękania oraz uzupełnili drobne ubytki gipsem, podmalowując go na kolor zabytku, czyli szary.
Wyjątkowość tej niepozornej glinianej figurki polega na tym, iż spośród ugrupowań łużyckich rozwijających się na terenie ziem polskich jest to najstarsze przedstawienie postaci ludzkiej w plastyce figuralnej. Zabytek ten datowany jest na przełom IV i V okresu epoki brązu, czyli lata 900-700 p.n.e. Przedmiot ten został zlokalizowany wraz z 4 maleńkimi glinianymi naczynkami o wysokościach nie przekraczających 5 cm oraz z małą glinianą grzechotką. Zespół tych zabytków nie został złożony przy konkretnym grobie, nie można więc traktować ich jako dary grobowe, lecz najprawdopodobniej są to pozostałości jakiejś dawnej formy obrzędów zadusznych.

Figurka prezentowana jest obecnie na stałej wystawie archeologicznej „Śladami przeszłości. Najdawniejsze dzieje Ziemi Lubelskiej” w otoczeniu innych obiektów znalezionych na cmentarzysku w Topornicy.